စစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္သို႔ အၾကံျပဳစာ-အပိုင္း(၅) /ပ်က္စီးမႈ႔၊ ဥပေဒစိုးမိုးေရး၊ ကယ္ဆယ္ေရး

စက္တင္ဘာ၊ ၁၉၊ ၂၀၁၂

စာတမ္းျပဳစုေရးသားသူ

ဖိုးလိႈင္ (B.Sc, H.G.P,R.L)

ဤ စာတမ္းသည္ ႏိုုင္ငံေတာ္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ဖြဲ႔စည္းေပးထားေသာ ရခိုင္ျပည္နယ္ ပဋိပကၡ စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္သို႔ ဖိုးလိႈင္ (B.Sc, H.G.P,R.L) မွ ေပးပို႔ေသာ အၾကံျပဳစာတမ္းျဖစ္ပါသည္။

• စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္သို႔ အၾကံျပဳစာ-အပိုင္း(၁) /ပဋိပကၡၿဖစ္ရသည့္ လတ္တေလာအေၾကာင္းရင္းမ်ား ဖတ္ရန္။
• စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္သို႔ အၾကံျပဳစာ-အပိုင္း(၂) /ပဋိပကၡၿဖစ္ရသည့္ မူလအေၾကာင္းခံမ်ား ဖတ္ရန္။
• စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္သို႔ အၾကံျပဳစာ-အပိုင္း(၃) /ပဋိပကၡၿဖစ္ရသည့္  မူလအေၾကာင္းခံမ်ား ဖတ္ရန္။
• စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္သို႔ အၾကံျပဳစာ-အပိုင္း(၄) /ပဋိပကၡၿဖစ္ရသည့္  မူလအေၾကာင္းခံမ်ား ဖတ္ရန္။

စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္သို႔ အၾကံျပဳစာ-အပိုင္း(၅) /ပ်က္စီးဆံုး႐ံႈးမႈ၊ ဥပေဒစိုးမိုးေရး၊ ကယ္ဆယ္ေရး

အခန္း(၂)

(ခ) ပဋိပကၡျဖစ္ပြားမႈေၾကာင့္ ေသဆံုး၊ ဒဏ္ရာရမႈမ်ားႏွင့္  ပ်က္စီးဆံုး႐ံႈးမႈမ်ား

(၁) ေတာင္ကုတ္လူသတ္မႈတြင္ ေသဆံုးသူမ်ား ။
(၂) ပဋိပကၡတြင္ မပါလိုသူမ်ား အသတ္ခံရ ။
(၃) မီးေလာင္ရာတြင္ ပိတ္မိၿပီး မီးေလာင္ေသဆံုးၾကသူမ်ား ။
(၄) မီးေဘးမွထြက္ေျပးလြတ္ေျမာက္သူမ်ား ေသနတ္ဒဏ္ရာ ဓားဒဏ္ရာျဖင့္ ေသၾကရ ။
(၅) ေထာင္အတြင္း အခ်ဳပ္ခန္းအတြင္း အမ်ားအျပားေသဆံုး ။
(၆) ေလွစီးထြက္ေျပးသူမ်ားေသၾကရ ။
(၇) အိုးအိမ္ အပ်က္အစီး ။

အခန္း(၃)

(ဂ) တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းမႈရရွိေရးအတြက္ ဥပေဒစိုးမိုးေရးေဆာင္ရြက္မႈ

(၁) လံုထိန္းမ်ား ဥပေဒစိုးမိုးမႈ မရွိ    ။

အခန္း(၄)

(ဃ) ကယ္ဆယ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားေဆာင္ရြက္ေပးႏိုင္မႈ

(၁) ႐ိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္စခန္း ။
(၂) အမ်ိဳးမ်ား၏ ေနအိမ္မ်ားတြင္ ခိုလံႈေနၾကရသည့္ ဒုကၡသည္မ်ား ။

အခန္း(၂)
 (ခ) ပဋိပကၡျဖစ္ပြားမႈေၾကာင့္ ေသဆံုး၊ ဒဏ္ရာရမႈမ်ားႏွင့္  ပ်က္စီးဆံုး႐ံႈးမႈမ်ား

(၁) ေတာင္ကုတ္လူသတ္မႈတြင္ ေသဆံုးသူမ်ား ။
ေတာင္ကုတ္လူသတ္မႈတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားအစၥလာမ္ဘာသာဝင္ခရီးသည္(၁၀)ဦးကို အၾကမ္းဖက္သူအေယာက္(၃၀ဝ)ေက်ာ္က တုတ္မ်ား၊ ဓားမ်ား၊ ခဲလံုးမ်ားျဖင့္ အၾကမ္းဖက္ သတ္ျဖတ္ခဲ့သည္ဟု သိရပါသည္။

(၂) ပဋိပကၡတြင္ မပါလိုသူမ်ား အသတ္ခံရ ။
ပဋိပကၡတြင္ မပါလို၍ ေဘးလြတ္ရာသို႔ ထြက္ေျပးၾကသူမ်ားကို လိုက္လံရွာေဖြသတ္ျဖတ္မႈမ်ား ရွိပါသည္။ ေနာက္မွလိုက္လာ၍ ေသနတ္ျဖင့္ ပစ္ခတ္ သတ္ျဖတ္မႈလည္း ရွိပါသည္။ အေသအေပ်ာက္စာရင္း အတိအက် မသိရပါ။

(၃) မီးေလာင္ရာတြင္ ပိတ္မိၿပီး မီးေလာင္ေသဆံုးၾကသူမ်ား ။
မီးေလာင္ရာတြင္ ပိတ္မိေနသူမ်ား၊ ထြက္မေျပးႏိုင္သူမ်ားရွိပါသည္။ လံုထိန္းအခ်ိဳ႕က ထြက္မေျပးႏိုင္ရန္လည္း ပစ္ခတ္ၾကပါသည္။ အၾကမ္းဖက္သမားမ်ားကလည္း၊ လံုထိန္းမ်ားႏွင့္ အတူဓားမ်ား၊ ဝါးခြ်န္မ်ားႏွင့္အတူ ဝိုင္းပတ္ပိတ္ဆို႔ထားပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ မီးေလာင္ ေသဆံုး သူမ်ားဆိုးဆိုးရြားရြားမ်ားသည္ဟု သိရပါသည္။ စာရင္းအတိအက် သိရန္ ခက္ခဲပါသည္။

(၄) မီးေဘးမွထြက္ေျပးလြတ္ေျမာက္သူမ်ား ေသနတ္ဒဏ္ရာ ဓားဒဏ္ရာျဖင့္ ေသၾကရ ။
မီးေဘးမွ အသက္မေသထြက္ေျပးလြတ္ေျမာက္ၾကသူ အခ်ိဳ႕၊ ေသနက္ပစ္ခံရ၍၊ ေသဆံုး ၾကရသူမ်ားရွိပါသည္။ ဓားဒဏ္ရာမ်ားျဖင့္ေသဆံုးၾကသူမ်ားလည္းရွိပါသည္။ ေသဆံုးသူ အေရ အတြက္သည္ သတင္းထုတ္ျပန္သည့္(၈၀)ေက်ာ္ဆိုသည္ထက္ မ်ားစြာပိုေၾကာင္းသိရပါသည္။

(၅) ေထာင္အတြင္း အခ်ဳပ္ခန္းအတြင္း အမ်ားအျပားေသဆံုး ။
႐ိုဟင္ဂ်ာအမ်ားအျပားကို အစုလိုက္အျပံဳလိုက္ပင္ ဖမ္းဆီးထားေၾကာင္းသိရပါသည္။ တစ္ေန႔(၂)နာရီခန္႔သာ အိပ္ခြင့္ရျပီး ေတာက္ေရွာက္ မအိပ္မနား အစစ္ေဆးခံေနရပါသည္။ ထမင္းကို ၾကမ္းျပင္ေပၚ ပံုေကြ်းပါသည္။ ညအိပ္သည့္အခါ ကိုယ္လံုးတီး၊ ဝတ္လစ္စားလစ္၊ ၾကမ္းျပင္ေပၚတြင္ အခင္းမရွိ အိပ္ၾကရပါသည္။ ေန႔တိုင္း တျဖဳတ္ျဖဳတ္ ေသေနၾကပါသည္။ အေသအေပ်ာက္စာရင္းကိုလည္း ထုတ္ျပန္ျခင္း မရွိ။ ပြင့္လင္း လူ႕အဖြဲ႕အစည္းဆိုသူတို႔၏ အသံလည္းေပ်ာက္၊ အားလံုး အလိုတူ အလိုပါလိုျဖစ္ေနၾကသည္။

(၆) ေလွစီးထြက္ေျပးသူမ်ားေသၾကရ ။
ေၾကာက္လန္႔၍ ေလွျဖင့္ ထြက္ေျပးၾကသူမ်ားရွိပါသည္။ ကုန္းေပၚတြင္ အၾကမ္းဖက္ သမားမ်ားေစာင့္ေနၾက၍ ကုန္းေပၚတက္မရပါ။ ျမစ္ထဲတြင္ ေလွျမဳပ္၍ အစုလိုက္အျပံဳလိုက္ ေသဆံုးခဲ့ၾကရသည္မ်ားလည္းရွိပါသည္။ အေသေပ်ာက္စာရင္း အတိအက် မသိရ။

(၇) အိုးအိမ္ အပ်က္အစီး ။
မီးေလာင္ပ်က္စီးသည့္အိုးအိမ္စာရင္းမွာ သတင္းထုတ္ျပန္သည္ထက္မ်ားစြာပိုေၾကာင္း၊ (၁၀ဝ၀ဝ)ေက်ာ္ေၾကာင္း သတင္းထြက္ပါသည္။ မီးေလာင္ပ်က္စီးသည့္ ဝတ္ေက်ာင္းေတာ္ အေရအတြက္မွာလည္း (၅၀)ေက်ာ္ေၾကာင္း သိရပါသည္။

အခန္း(၃)
(ဂ) တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းမႈရရွိေရးအတြက္ ဥပေဒစိုးမိုးေရးေဆာင္ရြက္မႈ

(၁) လံုထိန္းမ်ား ဥပေဒစိုးမိုးမႈ မရွိ    ။
လံုထိန္းမ်ားသည္ အၾကမ္းဖက္သမားမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္း၍ အၾကမ္းဖက္ခဲ့ၾကသည္။ အိမ္မ်ားကို မီး႐ိႈ႕ခဲ့ၾကသည္။ လံုထိန္းမ်ားသည္ ရခိုင္မ်ားျဖစ္ၾက၍ အၾကီးအက်ယ္ဘက္လိုက္ ၾကသည္။ ခရစ္ယာန္ဘာသာဝင္၊ ဟိႏၵဴဘာသာဝင္ႏွင့္ အျခားတိုင္းရင္းသား လံုထိန္းမ်ားမရွိ၍ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားအၾကီးအက်ယ္ျဖစ္ပြားရျခင္းျဖစ္သည္။ တရားဥပေဒ စိုးမိုးမႈ လံုးဝ မရွိပါ။ ပုဒ္မ(၁၄၄)ကိုအကာအကြယ္ယူ၍ လံုထိန္းမ်ားသည္ အၾကမ္းဖက္သမားမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းကာ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားကို အၾကီးအက်ယ္ က်ဴးလြန္ခဲ့ၾကသည္။ အကယ္၍သာ စစ္တပ္ေရာက္ မလာလွ်င္ ႐ိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္ ကမန္လူမ်ိဳးမ်ား မ်ိဳးျပဳတ္ေပ်ာက္ကြယ္သြားႏိုင္ပါသည္။ ႐ိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္ ကမန္လူမ်ိဳးမ်ားက စစ္တပ္ေရာက္လာသည္ကို ေက်းဇူးတင္ၾကသည္။ စစ္တပ္က ၄င္းတို႔၏အသက္ကို ကယ္တင္ၾကသည္ဟု ေျပာၾကဆိုၾကပါသည္။

အၾကမ္းဖက္ သမားမ်ားက စစ္တပ္ကိုလည္း အမ်ိဳးမ်ိဳးစြပ္စြဲၾကသည္ဟုသိရပါသည္။ စစ္တပ္သည္ ႐ိုဟင္ဂ်ာ မ်ားထံမွ လာဘ္စား၍ အကူအညီေပးသည္ဟု စြပ္စြဲၾကသည္။အလားတူစြပ္စြဲမႈမ်ိဳး UNHCR,WFP,အပါအဝင္အျခားINGO မ်ားလည္း စြပ္စြဲခံရပါသည္။ အၾကမ္းဖက္ သမားမ်ားသည္ ႐ိုဟင္ဂ်ာႏွင့္ ကမန္မ်ားကို ေမာင္းထုတ္လိုၾကပါသည္။ တတိယႏိုင္ငံ တစ္ခုခုသို႔ ထြက္ေျပးေစလိုပါသည္။ သို႔မဟုတ္ပါက တစ္ဦးတစ္ေယာက္ကိုမွ် အရွင္မထားလိုပါ။ ၄င္းအၾကမ္းဖက္သမားမ်ား၏ ဥကၠ႒သည္ ၄င္း၏ သေဘာထားေၾကညာခ်က္ကို အတိအလင္း ေၾကညာထားျပီးျဖစ္သည္။

            ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ားအားလံုးကို ဒုကၡသည္စခန္း သြင္းမည္။ တတိယႏိုင္ငံတစ္ခုခုသို႔ ပို႔ပစ္မည္။ သို႔မဟုတ္ပါက အုတ္တံတိုင္းခတ္ထားမည္။ ယခုအခါ ၄င္းဥကၠ႒ကို အၾကမ္းဖက္သမားမ်ားက အမ်ိဳးသားေခါင္းေဆာင္၊ အမ်ိဳးသား သူရဲေကာင္းအျဖစ္မွတ္ယူၾကသည္။ ၄င္းဥကၠ႒၏ သေဘာထားေၾကညာခ်က္ကို ေသာင္းေသာင္း ဖ်ဖ် အားေပးၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ားသည္ စစ္တပ္ကိုသာ အားကိုးေနရေၾကာင္း သိရပါသည္။ စစ္တပ္ကိုသာ တိုးခ်ဲ႕ခ်ေပးထားေစလိုပါသည္။
ယခုအခါ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးအတြက္ ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ားသည္ စစ္တပ္တစ္ခုတည္းကိုသာ အားကိုးေနရပါသည္။ ဤကား အမွန္တရားျဖစ္၏။ စစ္တပ္ကို ေျမႇာက္ပင့္ေနျခင္း မဟုတ္ပါ။

အခန္း(၄)
(ဃ) ကယ္ဆယ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားေဆာင္ရြက္ေပးႏိုင္မႈ

(၁) ႐ိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္စခန္း ။
႐ိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္စခန္းမ်ားသည္ ဒုကၡသည္အေရအတြက္ႏွင့္ မကာမိေလာက္ေအာင္ လူဦးေရအလြန္မ်ားျပားလွသည္။ တဲမ်ား၏ အေျခအေနသည္ အလြန္ဆိုးရြားသည္။ ေကာက္႐ိုး မ်ားခင္း၍ ေနၾကရသည္။ အစားအေသာက္မ်ားလည္း မလံုေလာက္။ ျပင္ပသို႔လည္း သြားေရာက္ ဝယ္ခြင့္ မရွိ။ အခ်ိဳ႕ ငွက္ေပ်ာပင္မ်ားစားေနရသည္။ အခ်ိဳ႕ ကြမ္းသီးပင္အညြန္႕မ်ား ခူးစားေနရသည္။ စစ္တပ္မွ စာနာသူအခ်ိဳ႕ ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ားကို ကူညီေသာ္လည္း အၾကမ္းဖက္ သမားမ်ားက လာဘ္စား၍ ကူညီၾကသည္ဟု မေတာ္မတရား စြပ္စြဲၾကသည္။႐ိုဟင္ဂ်ာစခန္း မ်ားသို႔ အကူညီေပးလိုသူမ်ား မသြားေရာက္ႏိုင္။ လံုျခံဳေရးမရွိ၊ ဥပေဒ စိုးမိုးမႈမရွိ၊ ယေန႔တိုင္ အေျခေန မထူးျခားေသးေၾကာင္း သိရသည္။

(၂) အမ်ိဳးမ်ား၏ ေနအိမ္မ်ားတြင္ ခိုလံႈေနၾကရသည့္ ဒုကၡသည္မ်ား ။
ဒုကၡသည္စခန္းတြင္ ဒုကၡသည္မ်ားလြန္း၍ အခ်ိဳ႕ဒုကၡသည္မ်ား အမ်ိဳးမ်ား၏ေနအိမ္တြင္ ခိုလံႈၾကရသည္။ သို႔ေသာ္ အစားအေသာက္မရွိ။ ဆန္ျပဳတ္ေသာက္ေနၾကရသည္။ အကူအညီ ေပးသူမ်ားလည္း မေရာက္ႏိုင္။ ဟန္႔တားေႏွာင့္ယွက္မႈမ်ားရွိသည္။ စစ္တပ္အကူအညီျဖင့္ စားစရာနည္းနည္း ပါးပါးဝယ္၍ရပါသည္။ အျပင္မထြက္ရဲၾက။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ မီးဖြားလို သူမ်ားပါ ဒုကၡေရာက္ၾကရသည္။ မီးဖြားေပးမည့္ လက္သည္မရွိ။ ေဆး႐ံုတက္ခြင့္ အခက္အခဲ ရွိသည္။

ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္။