ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း (၁၉၁၅ – ၁၉၄၇)

ဇူလိုင္-၁၂၊ ၂၀၁၃
M-Media

အာဇာနည္မ်ား အထၳဳပၸတၱိ (အာဇာနည္ေန႔ အထိမ္းအမွတ္)

၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ (၁၉)ရက္ေန႔ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အာဇာနည္ေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ားက်ဆုံးခဲ့တဲ့ ေန႔ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ လြတ္လပ္ေရးဖခင္ႀကီး ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းအပါအ၀င္ ဦးဘ၀င္း၊ မန္းဘခိုင္၊ မႈိင္းပြန္ေစာ္ဘြားႀကီး စ၀္စံထြန္း၊ ဦးရာဇတ္၊ ဒီးဒုတ္ဦးဘခ်ဳိ၊ သခင္ျမ၊ ဦးအုန္းေမာင္၊ ရဲေဘာ္ကုိေထြး တုိ႔ဟာ တုိင္းျပည္တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ရင္း မသမာသူလူတစ္စုရဲ႕ လုပ္ႀကံမႈေၾကာင့္ ေသြးအုိင္ထဲမွာ အသက္ေပးခဲ့ရသူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလုိ အသက္ေသြးေတြေပးခဲ့ၾကတဲ့ အာဇာနည္(၉)ဦးဟာ ျမန္မာျပည္သူျပည္သားေတြရဲ႕ စိတ္ႏွလုံးသားမွာ အၿမဲအမွတ္ထင္ထင္႐ွိခဲ့ပါတယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ အာဇာနည္မ်ားရဲ႕ အထၳဳပၸတၱိအက်ဥ္းကုိ M-Media မွ စုစည္းတင္ျပလိုက္ရပါတယ္။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း (၁၉၁၅ – ၁၉၄၇)

ျမန္မာႏိုင္ငံသမုိင္း၏ ေခါင္းေဆာင္ ျမန္မာသာမက ကမာၻသူကမာၻသားမ်ား၏ ရင္ထဲတြင္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းဟု တြင္က်န္ရစ္ခဲ့မည့္ ကေလးငယ္ေလးတစ္ဦးအား မေကြးတိုင္း၊ ေတာင္တြင္းႀကီး ခ႐ိုင္၊ နတ္ေမာက္ၿမိဳ႕၌ ဖခင္ အမိန္႕ေတာ္ရ ေရွ႕ေန ဦးဖာ ႏွင့္ မိခင္ ေဒၚစု တုိ႔မွ ၁၉၁၅- ခု၊ ေဖေဖာ္ဝါရီလ (၁၃)ရက္ေန႔တြင္ ဖြားျမင္ခဲ့ပါသည္။ ဇာတာအရ အမည္မွာ ေမာင္ထိန္လင္း ျဖစ္ၿပီး ငယ္စဥ္ ကပင္ ေမာင္ေအာင္ဆန္းဟု အမည္တြင္ခဲ့သည္။ နတ္ေမာက္ၿမိဳ႕ ဆရာေတာ္ ဦးေသာဘိတ ေက်ာင္း၌ ငယ္စဥ္က ပညာသင္ခဲ့သည္။ ၁၉၂၈-ခုႏွစ္တြင္ ေရနံေခ်ာင္း အမ်ိဳးသား အထက္တန္း ေက်ာင္းသို႕ ေျပာင္းေ႐ႊ႕ခဲ့ သည္။ ေရနံေခ်ာင္း အမ်ဳိးသား အထက္တန္းေက်ာင္းမွပင္ ၁၀-တန္းကုိ ျမန္မာ၊ ပါဠိ ၂-ဘာသာ ဂုဏ္ထူးျဖင့္ ေအာင္ျမင္ ခဲ့သည္။ ပညာေရးထူးခြ်န္သူ ျဖစ္၍ အထက္တန္း စေကာလားရွစ္ႏွင့္ ဦးေ႐ႊခိုဆု ရရွိခဲ့သည္။ ထ႔ိုေနာက္တြင္ ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္တြင္ တက္ေရာက္ၿပီး ပညာဆက္လက္ဆည္းပူးခဲ့သည္။ ၁၉၃၅-၃၆ ပညာ သင္ႏွစ္မွ စ၍ ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားသမဂၢ အမႈေဆာင္ အဖြဲ႕ဝင္ ျဖစ္လာသည္။

ထုိ႔ေနာက္ ေက်ာင္းသားသမဂၢ၏ အိုးေဝ မဂၢဇင္းတြင္ အယ္ဒီတာ ျဖစ္လာခဲ့သည္။  တာ၀န္ခံ အယ္ဒီတာအျဖစ္ ကိုေအာင္ဆန္းကိုယ္တိုင္တည္းျဖတ္ထုတ္ေ၀ေနေသာ အိုးေ၀မဂၢဇင္း (အတြဲ – ၅၊ အမွတ္ – ၁) တြင္ အဂၤလိပ္က႑ ပိုင္း၌ ဦးညိဳျမသည္ ယမမင္းကေလာင္အမည္ျဖင့္ The Hell Hound At Large (ငရဲေခြးႀကီး လြတ္ေနသည္) အမည္ရွိ စာတိုေလးေၾကာင့္ ရန္ကုန္တကၠသို္လ္ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီး ဒီေဂ်စေလာ့စ္ (D.J.Sloss) က ထိုေပးစာသည္ တကၠသိုလ္ အာဏာပိုင္တစ္ဦးအားထိ ပါးပုတ္ခတ္သည္ဟု ယူဆသည္။ ထိုေၾကာင့္ စာေရးသူအမည္ကို ေဖာ္ထုတ္ေပးရန္ အယ္ဒီတာ ကိုေအာင္ဆန္းအား ေတာင္းဆိုလိုက္သည္။ သို႔ေသာ္ အယ္ဒီတာကိုေအာင္ဆန္းက အယ္ဒီတာက်င့္၀တ္၀တၱရားအရ ကေလာင္အမည္ကို ဖြင့္ဟထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုရန္ ျငင္းပယ္လိုက္သည္။ ထိုအခါ အယ္ဒီတာကိုေအာင္ဆန္းအား ေက်ာင္းမွ ထုတ္ပစ္ရန္ တကၠသိုလ္အာဏာပိုင္မ်ား ၾကံရြယ္ေနေၾကာင္း သတင္းထြက္ေပၚ လာသည္။  ဤသို႔ သမဂၢႏွင့္ အိုးေ၀မဂၢဇင္း အယ္ဒီတာကို ေက်ာင္းမွ ထုတ္ပစ္လိုက္ျခင္းသည္ ေက်ာင္းသားထု တစ္ရပ္လံုးကို ေစာ္ကားျခင္းဟု သမဂၢကယူဆသည။္ ထို႔ေၾကာင့္ ၁၉၃၆-ခု၊ ေဖေဖာ္၀ါရီလ၂၅-ရက္ေန႔တြင္ ဒုတိယအႀကိမ္ ေက်ာင္းသား သပိတ္ကို သမဂၢက ဦးေဆာင္ ၍ ေက်ာင္းသားမ်ား တညီတညြတ္တည္း ဆင္ႏႊဲခဲ့ၾကသည္။ သပိတ္တိုက္ပြဲၿပီး ေသာအခါ တကၠသိုလ္အာဏာပိုင္မ်ားက ကိုေအာင္ဆန္းကို ေက်ာင္းျပန္ေနခြင့္ေပးရသည္။ ကိုေအာင္ဆန္းသည္ ၁၉၃၆-၃၇ တြင္ ဘီေအစီနီယာ တန္းကို ျပန္တက္ ခဲ့သည္။

၁၉၃၆-ခု၊ သပိတ္ အေရးေတာ္ပံုတြင္ ဖြဲ႕စည္းေပးခဲ့ေသာ ဆာျမဘူး ေကာ္မတီ အစီရင္ခံစာ ထြက္လာသည္၊ အစီရင္ခံစာ ကို တကသမွ ကန္႕ကြက္ ခဲ့သည္။ ေဒါက္တာ ဘေမာ္ အစိုးရ တကၠသိုလ္ အက္ဥပေဒၾကမ္း ျပဳလုပ္ရန္ စီစဥ္သည္ ကိုလည္း လက္မခံခဲ့ေပ။ ၁၉၃၆ – ၃၇ ပညာ သင္ႏွစ္တြင္ ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားမ်ား သမဂၢ၏ ဒုတိယ ဥကၠ႒ ျဖစ္လာသည္။

ထို႔ေနာက္ ၁၉၃၈ – ၃၉ ခုႏွစ္တြင္ ကိုေအာင္ဆန္းသည္ ဗမာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားသမဂၢဥကၠဌႏွင့္ ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္သမဂၢ ဥကၠဌ အျဖစ္အေရြး ခံရေသာ္လည္း ႏွစ္ဆံုးေအာင္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ျခင္း မရွိခဲ့ေခ်။ ႏိုင္ငံေရးကို ေဇာက္ခ် လုပ္ရန္ ရည္သန္ေနျပီျဖစ္္ရကား တို႔ဗမာအစည္း အ႐ုံးသို႔ ၁၉၃၈ ေအာက္တိုဘာလ ၁ ရက္တြင္ ၀င္ေရာက္ခဲ့သည္။ ထိုအခ်ိန္မွစၿပီး သခင္ေအာင္ဆန္းအမည္တြင္လာခဲ့သည္။ အစည္းအ႐ုံး၀င္ၿပီး မ်ားမၾကာမီမွာပင္ ေအာက္တိုဘာလကုန္ တြင္ တို႔ဗမာအစည္းအ႐ံုး အမႈေဆာင္အဖြဲ႕၀င္၏ခန္႔ထားေသာ အေထြေထြအ တြင္းေရးမွဴးျဖစ္လာသည္။ ၁၉၃၈ ခုႏွစ္တြင္ တကၠသိုလ္မွ ထြက္ၿပီး သခင္ ကိုယ္ေတာ္မိႈင္း ႀကီးမွဴးေသာ တို႔ဗမာ အစည္းအ႐ံုးသို႕ ဝင္ေရာက္၍ သခင္ေအာင္ဆန္း အျဖစ္ ႏိုင္ငံေရး နယ္ပယ္သို႕ ေျခစံုပစ္ ဝင္ခဲ့သည္။ ၁၉၃၉ တြင္ တို႕ဗမာ အစည္းအ႐ံုး၏ အတြင္းေရးမွဴးအျဖစ္ တင္ေျမႇာက္ျခင္း ခံရသည္။

ယင္းေနာက္ ၁၉၄၀-ခု၊ မတ္လ ၁၂ ရက္တြင္ အိႏၵိယ ရမ္းဂါးၿမိဳ႕တြင္က်င္းပမည့္ အိႏၵိယအအမ်ဳိးသားကြန္ဂရက္ ညီလာခံသို႔ သခင္ေအာင္ဆန္းသည္ သခင္သန္းထြန္း၊ သခင္ခင္ေအာင္၊ သခင္တင္ေမာင္(ပန္းတေနာ္)၊ ကိုထြန္းရွိန္၊ ကိုဗဟိန္း၊ သခင္အုန္းေဖ၊ သခင္အုန္းျမင့္(တိုးတက္ေရး) တို႔ႏွင့္အတူတက္ေရာက္ၿပီး ေမလ ၁-ရက္ေန႔တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕သို႔ ျပန္လည္ ေရာက္ရွိခဲ့သည္။ ၁၉၄၀၊ ဇြန္ ၅-ရက္ တြင္ သခင္ေအာင္ဆန္းသည္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အဖြဲ႕တြင္ ပထမဆံုး ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားမ်ား ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္္ ေရြးခ်ယ္တ င္ေျမႇာက္ခံရသည္။ ၁၉၄၀-ခု၊ ဇြန္ ၁၇-ရက္ေန႔ တြင္ ဟသာတၤခ႐ိုင္၊ ဇလြန္ၿမိဳ႕တြင္က်င္းပေသာ တို႔ဗမာအစည္းအ႐ံုးတရားပြဲတခုတြင္ သခင္ေအာင္ဆန္းသည္ ခ်င္းေတာင္တန္း အေၾကာင္း ေဟာေျပာေသာေၾကာင့္ သခင္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ က်ဳံမေငး သခင္တင္ေမာင္တို႔အား ကာကြယ္ေရးဥပေဒႏွင့္ ဖမ္းဆီးရန္ ဟသာတၤရာဇ၀တ္၀န္ မစၥတာေဇဗီးယား (Mr.Xavier)က ၀ရမ္းထုတ္လိုက္သည္။ ကံအားေလ်ာ္စြာ ဗမာပုလိပ္ အရာရွိတဦး၏ အကူအညီျဖင့္ ဟသာတၤ ခ႐ိုင္မွ လြတ္ေျမာက္ကာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္းတြင္ ပုန္းလွ်ဳိးႏိုင္ခဲ့သည္။ ထိုအေတာ အတြင္း နယ္ခ်ဲ႕အစိုးရ၏အ လိုေတာ္႐ွိ ေဖဗီးယားကပင္ ”သခင္ေအာင္ဆန္းအား ဖမ္းဆီးေပးႏိုင္လွ်င္ ဆုေငြ ၅ က်ပ္ေပးမည္”ဟု ေၾကညာလိုက္သည္။ ယင္းဆုေငြ ၅ က်ပ္ ထုတ္ျပန္သည့္ သတင္းကုိ ဇူလိုင္လ ၂-ရက္ေန႔ထုတ္ သတင္းစာမ်ားတြင္ အသီးသီးပါရွိလာရာ သခင္ေအာင္ဆန္းကိုသာမက ျမန္္မာတမ်ဳိးသားလံုးကိုပင္ ေစာ္ကားလိုက္ေသာ ေၾကာင့္ ျမန္မာတစ္ျပည္လံုးက႐ႈံ႕ခ်ခဲ့သည္။ ထိုေၾကာင့္ ယင္းဆုေငြကို ၁၉၄၀၊ ၾသဂုတ္ ၂၀-ရက္ တြင္ ျပန္လည္႐ုပ္သိမ္း ေပးခဲ့ရ သည္။

သခင္ေအာင္ဆန္းသည္ ၿဗိတိသွ်အစိုးရ၏ အဖမ္းမခံလိုပဲ ျပည္ပတြင္ထြက္ၿပီး ႏိုင္ငံျခားအကူအညီရွာရန္ ဆံုးျဖတ္ခဲ့သည္။ တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီႏွင့္ ဆက္သြယ္ရန္ သခင္ေအာင္ဆန္းသည္ တန္လြန္ေရွာင္ဟူေသာ တ႐ုတ္အမည္ခံယူၿပီး လည္းေကာင္း၊ သခင္လွၿမိဳင္သည္ တန္ဆူေတာင္ဟူေသာ တ႐ုတ္အမည္ခံယူၿပီး လည္းေ ကာင္း ၁၉၄၀၊ ၾသဂုတ္ ၈ ရက္ေန႔တြင္ ေနာ္ေ၀းပိုင္ ”ဟိုင္လီ” (Hai Lee) သေဘာၤျဖင့္ရန္ကုန္မွထြက္ခြာလာခဲ့ရာ ၁၉၄၀၊ ၾသဂုတ္ ၂၄ တြင္ အမိြဳင္ရွိ ကူလန္စုကြၽန္း (Kulangsu Island) သို႔ေရာက္ရွိခဲ့သည္။ သခင္ေအာင္ဆန္း တို႔သည္ အမိြဳင္ၿမိဳ႕တြင္ တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္ ပါတီႏွင့္အဆက္အသြယ္မရပဲေသာင္တင္ေနစဥ္ ျမန္္မာႏိုင္ငံရွိ ရဲေဘာ္ မ်ား၏ၾကိဳးပမ္းခ်က္အရ ဂ်ပန္ႏွင့္ ဆက္သြယ္မိခဲ့ သည္။

ဗိုလ္မွဴးႀကီး စူဇူကီး (ျမန္မာအမည္ ဗိုလ္မိုးႀကဳိး) သည္ သခင္ေအာင္ဆန္းတို႔အား အမိြဳင္မွ ဂ်ပန္သို႔ဆက္သြယ္ေခၚယူခဲ့ရာ ၁၉၄၀၊ ႏို၀င္ဘာ ၁၂ တြင္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံသို႔ေရာက္ရွိခဲ့သည္။ သခင္ေအာင္ဆန္းသည္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံတြင္ ျမန္္မာ့လြပ္လပ္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား ညႇိႏႈိင္းေဆာင္ရြက္ၿပီးေနာက္ ျမန္္မာျပည္တြင္းရွိ ရဲေဘာ္ရဲဘက္မ်ားႏွင့္တိုင္ပင္ရန္ ျမန္္မာႏိုင္ငံသို႔ ရႊန္းတင္း မား႐ူးသေဘၤာျဖင့္ေရာက္ရွိၿပီး ျပည္သူ႔အေရးေတာ္ပံုပါတီ၀င္မ်ားႏွင့္ ျမန္္မာ့လြတ္ လပ္ေရးလုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကို တိုင္ပင္ ေဆြးေႏြးခဲ့သည္။

သခင္ေအာင္ဆန္းသည္ ၁၉၄၁-ခု၊ မတ္ ၁၀ တြင္ ရႊန္းတင္းမာ႐ူးသေဘၤာျဖင့္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံသို႔အျပန္တြင္ ရဲေဘာ္ သံုးက်ိပ္ ပထမအသုတ္ျဖစ္္သည့္ သခင္လွေဖ (ဗိုလ္လက်ာၤ)၊ သခင္ဗဂ်မ္း (ဗိုလ္လေရာင္)၊ သခင္ေအးေမာင္ (ဗိုလ္မိုး)၊ ကိုထြန္းရွိန္ (ဗိုလ္ရန္ႏိုင္)တို႔ကို ေခၚေဆာင္သြားခဲ့ရာ ၁၉၄၁၊ မတ္ ၂၇ တြင္ တိုက်ဳိၿမိဳ႕သို႔ေရာက္ရွိခဲ့ သည္။ ထိုမွတဆင့္ စစ္ပညာ သင္ရန္ ၁၉၄၁-ခု၊ ဧၿပီတြင္ ဟိုင္နန္ကြၽန္းသို႔သြားေရာက္ခဲ့သည္။ ဟိုင္နန္ကြၽန္းႏွင့္ ထိုင္၀မ္ကြၽန္းတြင္ စစ္ပညာမ်ား သင္ၾကားခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ ထိုင္းႏိုင္ငံ၊ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕တြင္ ၁၉၄၁၊ ဒီဇင္ဘာ ၂၆ တြင္ လက္ေမာင္းေသြးေဖာက္ၿပီး သစၥာျပဳကာ ဗမာ့လြပ္လပ္ေရးတပ္မေတာ္ (ဘီအိုင္ေအ) ကို ၁၉၄၁၊ ဒီဇင္ဘာ ၂၇ တြင္ဖြဲ႕စည္းခဲ့သည္။ ဗမာ့လြတ္လပ္ေရး တပ္မေတာ္ စစ္ဌာနခ်ဳပ္ႏွင့္ ေမာ္လၿမိဳင္စစ္ေၾကာင္းတြင္ ဒုတိယစစ္ေသနာပတိအျဖစ္္ျဖင့္ ျမန္္မာႏိုင္ငံ အတြင္းခ်ီတက္ကာ ၿဗိတိသွ်တုိ႔ကို တိုက္ခိုက္ခဲ့သည္။

၁၉၄၂-ခု၊ ဇူလိုင္ ၂၇ တြင္ ဂ်ပန္တို႔က ဘီအိုင္ေအကိုဖ်က္သိမ္းၿပီး ဗမာ့ကာကြယ္ေရးတပ္မေတာ္ (ဘီဒီေအ) ဖြဲ႕စည္းေသာ အခါ ဗိုလ္မွဴးႀကီး အဆင့္ျဖင့္ ဘီဒီေအ၏ စစ္ေသနာပတိအျဖစ္္ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ ၁၉၄၃ မတ္တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ရာထူး တိုးျမႇင့္ေပးျခင္းခံရသည္။

ဂ်ပန္အစိုးရ၏ ဖိတ္ၾကားခ်က္အရ ၁၉၄၃-ခု၊ မတ္ ၁၁ တြင္ ေဒါက္တာဘေမာ္၊ ေဒါက္တာသိမ္းေမာင္၊ သခင္ျမတို႔ႏွင့္ အတူဂ်ပန္ႏိုင္ငံသုိ႔ သြားေရာက္ခဲ့သည္။ ထိုႏွစ္ မတ္ ၂၂ တြင္ တိုက်ဳိၿမိဳ႕တြင္ ဂ်ပန္ဘုရင္ဟီ႐ိုဟီတို၏ တက္ေန၀န္းတံဆိပ္ (တတိယအဆင့္)ႏွင့္ စလြယ္လတ္ကို ခ်ီးျမႇင့္ခံခဲ့သည္။ ၁၉၄၃၊ ၾသဂုတ္ ၁ ဂ်ပန္ေခတ္တြင္ ျမန္္မာႏိုင္ငံအစိုးရ ဖြဲ႕ စည္းေသာအခါ ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီးဌာန ၀န္ႀကီး (စစ္၀န္ႀကီး) အျဖစ္္ တာ၀န္ယူခဲ့သည္။

ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္တုိ႔သည္ ျမန္္မာျပည္သူတုိ႔အား ဖိႏွိပ္အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သည့္အတြက္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းဦးေဆာင္ၿပီး ဖက္ဆစ္ ဂ်ပန္တုိ႔ကို ေတာ္လွန္ ရန္ျပင္ဆင္ခဲ့သည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ၁၉၄၄၊ ၾသဂုတ္ ၄ မွ ၇ ရက္ေန႔အထိ ပဲခူးၿမိဳ႕၊ စံျပတပ္ရင္းတြင္ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီကိုယ္စားလွယ္ သခင္စိုး၊ သခင္သန္းထြန္း၊ သခင္ဗဟိန္းတုိ႔ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြး ကာ ဖက္ဆစ္တိုက္ဖ်က္ေရး အဖြဲ႕ဖြဲ႕စည္းေရးအတြက္ အစည္းအေ၀းေခၚ ယူခဲ့သည္။ ထိုစဥ္အတြင္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း အား ၁၉၄၄၊ စက္တင္ဘာ ၄ တြင္ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ ဂ်ပန္ဘုရင္ ဟီ႐ိုဟီတို၏ မြန္ျမတ္ေသာရတနာ (ပထမအဆင့္) ဘြဲ႕တံဆိပ္ကို ခ်ီးျမႇင့္ျခင္းခံရသည္။ ၁၉၄၅၊ မတ္ ၁ မွ ၃ အထိ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွ ကန္ေတာ္ႀကီးပတ္လမ္းႏွင့္ ဦးထြန္းျမတ္လမ္းေထာင့္ရွိ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ ဆန္းေနအိမ္တြင္ ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္ တုိ႔ကို ေတာ္လွန္တိုက္ခိုက္ရန္ အစီအစဥ္မ်ား ခ်မွတ္ခဲ့သည္။

၁၉၄၅၊ မတ္ ၂၇ တြင္ ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးစတင္ေသာအခါ ေရွ႕တန္းစစ္ဌာနခ်ဳပ္တြင္ တာ၀န္ယူကာ ဖက္ဆစ္ ဂ်ပန္တုိ႔ကို ေတာ္လွန္တိုက္ခိုက္ခဲ့သည္။ ၁၉၄၅၊ ေမ ၁၆ တြင္ မိတၳီလာၿမိဳ႕တြင္ ၿဗိတိသွ် ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ဆာ၀ီလ်ံစလင္း (တခ်ိန္တြင္ ဖီးမာရွယ္ျဖစ္လာသူ) ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးခဲ့သည္။

၁၉၄၅ ေမ ၁၉ တြင္ မိတၳီလာမွ ရန္ကုန္သို႔ ေလယာဥ္ျဖင့္ေရာက္ရွိခဲ့သည္။ ၁၉၄၅၊ ေမ ၁၉ တြင္က်င္းပေသာ ေနသူရိန္ ညီလာခံတြင္ သဘာပတိအျဖစ္္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ ထိုေန႔မွာပင္ ဖက္ဆစ္တိုက္ဖ်က္ေရး အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ဥကၠဌအျဖစ္္ ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ျခင္းခံရသည္။

ဗမာ့တပ္မေတာ္အေရးႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ၁၉၄၅၊ စက္တင္ဘာ ၇ တြင္ ကႏီၵသေဘာတူညီခ်က္ကို လက္မွတ္ေရး ထိုးခဲ့သည္။ အေရွ႕ေတာင္အာရွ မဟာမိတ္ စစ္ေသနာပတိခ်ဳပ္ ေလာ့ဒ္ေမာင့္ဘက္တန္က ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းအား ဗမာ့တပ္မေတာ္တြင္ ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ရာထူးျဖင့္ ဒုတိယစစ္ ေဆးေရးအရာရွိခ်ဳပ္အျဖစ္္ ခန္႔အပ္မည္ဟု ကမ္းလွမ္းခဲ့သည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ တပ္မေတာ္သား ဘ၀ကိုလို လားေသာ္လည္း သမိုင္းေပး တာ၀န္ျဖစ္္သည့္ မၿပီးဆံုးေသးေသာ ျမန္္မာ့ လြတ္လပ္ေရးလုပ္ငန္းကို ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္ရန္ ၁၉၄၅၊ ေအာက္တိုဘာ ၂၇ တြင္ မ်ဳိးခ်စ္ဗမာ့တပ္မေတာ္၏ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ရာထူးမွႏုတ္ထြက္ခဲ့ၿပီး ႏိုင္ငံေရးနယ္ပယ္ သို႔ျပန္လည္၀င္ေရာက္ခဲ့သည္။

ျမန္္မာႏိုင္ငံဘုရင္ခံ ဆာေဒၚမန္စမစ္ကဖဆပလအား အမႈေဆာင္ေကာင္စီ (၀န္ႀကီးအဖြဲ႕)တြင္ ပါ၀င္ရန္ ဖိ္တ္ေခၚ ခဲ့ေသာ္လည္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္းဦးေဆာင္သည့္ ဖဆပလအဖြဲ႔ခ်ဳပ္က မိမိတုိ႔ေတာင္းဆိုခ်က္မ်ား မ ရေသာေ ၾကာင့္ အမႈေဆာင္ေကာင္စီသို႔မ၀င္ခဲ့ေပ။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းဦးေဆာင္သည့္ ဖဆပလအဖြဲ႕သည္ ျမန္္မာျပည္သူလူထု၏ အင္အားျဖင့္ ျမန္္မာ့လြပ္လပ္ေရး တိုက္ပြဲကို ဆက္လက္ ဆင္ႏႊဲခဲ့သည္။ ၁၉၄၅၊ ဒီဇင္ဘာ ၁ တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ စစ္ေသနာ ပတိအျဖစ္္ တာ၀န္ယူၿပီး ျပည္သူ႔ရဲေဘာ္တပ္ဖြဲ႕ကို ဖြဲ႕စည္းခဲ့သည္။ ၁၉၄၆၊ ဇန္န၀ါရီတြင္က်င္းပေသာ ဖဆပလ ပထမဆံုးျပည္လံုးကြၽတ္ညီလာခံတြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ဖဆပလ ဥကၠဌအျဖစ္္ ျပန္ လည္ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ ခံရသည္။

ျမန္္မာႏိုင္ငံဘုရင္ခံ ဆာေဒၚမန္စမစ္၏အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကာလတြင္ ျမန္္မာျပည္သူတို႔၏မေက်နပ္မႈ ပိုမိုႀကီးထြားလာကာ ႏိုင္ငံေရးမၿငိမ္မသက္ျဖစ္္ လာခဲ့သည္။ ထိုအခါ ၿဗိတိသွ်အစိုးရက ဆာေဒၚမန္စမစ္ကို အဂၤလန္ႏိုင္ငံ သို႔ျပန္ေခၚကာ ျမန္္မာႏိုင္ငံဘုရင္ခံသစ္ ဆာဟူးဘတ္ရန္႔စ္ကို ေစလႊတ္ခဲ့သည္။

ဆာဟူးဘတ္ရန္႔စ္သည္ အမႈေဆာင္ေကာင္စီတြင္ပါ၀င္ရန္ ဖဆပလက္ို ဖိတ္ေခၚခဲ့သည္။ ၁၉၄၆၊ စက္တင္ဘာ ၂၆ တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ အမႈေဆာင္ေကာင္စီ (အမ်ဳိးသားယာယီအစိုးရ)တြင္ ဒုတိယသဘာပတိ (၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ အျဖစ္္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၿပီး ကာကြယ္ေရးဌာနႏွင့္ ႏိုင္ငံျခားေရးဌာနမ်ားကိုပါ တာ၀န္ယူခဲ့သည္။

ဖဆပလအဖြဲ႔ခ်ဳပ္သည္ အမႈေဆာင္ေကာင္စီတြင္ပါ၀င္လာၿပီးေနာက္ ၁၉၄၆၊ ႏို၀င္ဘာ ၈ တြင္ ၿဗိတိသွ်အစိုးရ ထံ ျမန္္မာ ႏိုင္ငံကို တစ္ႏွစ္အတြင္း လြတ္လပ္ေရးေပးရန္ ေတာင္းဆိုခဲ့သည္။

ဖဆပလ၏ေတာင္းဆိုခ်က္ကိုတံု႕ျပန္သည့္အေနျဖင့္ အဂၤလိပ္နန္းရင္း၀န္မစၥတာ အက္တလီက ၁၉၄၆၊ ဒီဇင္ဘာ ၂၀ တြင္ၿဗိတိသွ်ပါလီမန္ေအာက္ လႊတ္ေတာ္တြင္ ျမန္္မာ ကိုယ္စားလွယ္ အဖြဲ႕ကို အဂၤလန္ျပည္၊ လန္ဒန္ၿမိဳ႕သို႔ဖိတ္ေခၚေဆြး ေႏြးမည္ဟုေၾကျငာခဲ့သည္။ ၿဗိတိသွ်အစိုးရ၏ဖိတ္ၾကားခ်က္အရ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ဦးေဆာင္သည့္ ျမန္္မာကိုယ္စားလွယ္ အဖြဲ႕သည္ အဂၤလန္ျပည္သို႔သြားေရာက္ၿပီး ၿဗိတိသွ် အစိုးရ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးကာ ၁၉၄၇၊ ဇန္န၀ါရီ ၂၇ တြင္ ”ေအာင္ဆန္း-အက္ တလီစာ ခ်ဳပ္”ကို ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့သည္။

ထို႔ေနာက္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ျပည္မႏွင့္ေတာင္တန္းေဒသမ်ားအပါအ၀င္ ေပါင္းစည္းၿပီး ျမန္္မာ့လြတ္လပ္ေရး ရယူႏိုင္ရန္ ၁၉၄၇၊ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၂ တြင္ ရွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္း၊ ေတာင္ပိုင္းႏွင့္ အေရွ႕ပိုင္းတို႔၏ လမ္းဆံုရာ လဲခ်ားေစာ္ဘြား၏ နယ္ေျမအတြင္းရွိ ပင္လံုၿမိဳ႕ကေလးတြင္ တိုင္းရင္းသားကိုယ္စားလွယ္ ၂၃ ဦးတုိ႔ႏွင့္အတူ သမိုင္း၀င္ ”ပင္လံုစာခ်ဳပ္”ကို ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့ေပသည္။ ၁၉၄၇၊ ဧၿပီ ၉ တြင္ က်င္းပေသာတိုင္းျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ဖဆပလအမတ္ေလာင္းအျဖစ္္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မ (လမ္းမေတာ္) မဲဆႏၵနယ္ေျမမွ ၀င္ေရာက္အေရြးခံၿပီး လႊတ္ေတာ္အမတ္ အျဖစ္္ ၿပိဳင္ဘက္မရွိေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ခံခဲ့ရသည္။ ထို႔ေနာက္ ၁၉၄၇၊ ေမ ၁၉ မွ ၂၃ ထိက်င္းပေသာ ဖဆပလ ပဏာမျပင္ဆင္မႈညီလာခံသို႔ တက္ေရာက္ခဲ့သည္။ ၁၉၄၇၊ ဇြန္ ၁၆ တြင္ တိုင္းျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္ညီလာခံတြင္ ျပည္ေထာင္စုျမန္္မာႏိုင္ငံေတာ္ဖြဲ႔စည္း အုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒေရးဆြဲရာတြင္ ပါ၀င္ရမည့္အေျခခံမူမ်ားကို တင္သြင္းခဲ့ သည္။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ၁၉၄၂၊ စက္တင္ဘာ ၆ တြင္ ေျမာင္းျမၿမိဳ႕ေန ဦးဖိုးညႇင္း၊ ေဒၚဖြာစုတုိ႔၏ သားသမီး ၁၀ ဦးအနက္ အ႒မေျမာက္ သမီးျဖစ္္သူ သူနာျပဳဆရာမ မခင္ၾကည္ (ေနာင္တြင္ မဟာသီရိသုဓမၼဘြဲ႕ရ၊ အိႏၵိယႏိုင္ငံ လံုးဆိုင္ရာႏွင့္ နီေပါႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ျမန္္မာသံအမတ္ႀကီး)ႏွင့္ ထိမ္းျမားလက္ထပ္ၿပီး သား (၂) ဦး၊ သမီး (၂) ဦး၊ [ေအာင္ဆန္းဦး၊ ေအာင္ဆန္းလင္း၊ ေအာင္ဆန္းစုၾကည္၊ သမီးေထြး (ငယ္စဥ္ကကြယ္လြန္)] ထြန္းကားခဲ့သည္

ျမန္မာႏိုင္ငံကို လြတ္လပ္ေရး ေပးရာတြင္ ၿဗိတိသွ်တို႕က ေတာင္တန္း ေဒသမ်ားကို ခ်န္ထား လိုေသာေၾကာင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္းက ေတာင္တန္း ေဒသ ကိုပါ တပါတည္း လြတ္လပ္ေရး ေပးရန္ ေတာင္းဆို ခဲ့ၿပီး၊ ေတာင္တန္း ေဒသႏွင့္ ျမန္မာျပည္ပ ေပါင္းစည္းအတြက္ အားသြန္ႀကိဳးပမ္းခဲ့ျပန္သည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ ႀကိဳးစား ႐ိုးသားမႈေၾကာင့္ ေတာင္တန္းေဒသ တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ ယံုၾကည္ ကိုးစားမႈကိုပါ ရရွိခဲ့ၿပီး၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ သမိုင္းတြင္ အေရးပါေသာ တိုင္းရင္းသား ေပါင္းစံု ေသြးစည္း ညီၫြတ္ေရး သေကၤတ ျဖစ္ခဲ့သည့္ ပင္လံု စာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆို ႏိုင္ခဲ့သည္။ ထိုလုပ္ငန္းမ်ား ၿပီးစီး၍ လြတ္လပ္ေရး ရရန္ ေသခ်ာေသာ အေျခအေနသို႕ ေရာက္ေသာ အခါ လြတ္လပ္ေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒ ေရးဆြဲၾကမည့္ တိုင္းျပဳ ျပည္ျပဳ လြတ္ေတာ္ အတြက္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ႀကီးကို ၁၉၄၇ ခု၊ ဧၿပီလတြင္ ေအာင္ျမင္စြာ က်င္းပ ႏိုင္ခဲ့သည္။ ယင္းသို႕ ျမန္မာ့ လြတ္လပ္ေရး ဗိမာန္ႀကီး ၿပီးခါနီး အခ်ိန္ လြတ္လပ္ေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံ တည္ေထာင္ေရး အားသြန္ ႀကိဳးပမ္းေနဆဲတြင္ ထို႔ေနာက္ ၁၉၄၇၊ ဇူလိုင္ ၁၉ ရက္၊ နံနက္ ၁၀း၃၅ နာရီတြင္ အတြင္း၀န္မ်ား႐ံုး (ယခု ၀န္ႀကီးမ်ား႐ံုး)တြင္ ၀န္ႀကီးမ်ား အစည္းအေ၀းက်င္းပေနစဥ္ မ်ဳိးခ်စ္ပါတီေခါင္းေဆာင္ႏွင့္ နန္းရင္း၀န္ေဟာင္း နယ္ခ်ဲ႕ လက္ပါးေစ ဂဠဳန္ဦးေစာ၏ ေနာက္လိုက္ လူသတ္သမားတုိ႔၏လုပ္ၾကံသတ္ျဖတ္မႈေၾကာင့္ အျခားေသာ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ တိုင္းျပည္ ေခါင္းေဆာင္ အာဇာနည္ႀကီးမ်ား ႏွင့္အတူ က်ဆံုးခဲ့ရသည္။

က်ဆုံးခဲ့ေသာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ ႐ုပ္ကလာပ္ကို ၁၉၄၈၊ ဧၿပီ ၁၁ တြင္ အျခား၀န္ႀကီးမ်ားႏွင့္အတူ ဂ်ဴဗလီေဟာမွ အာဇာနည္ကုန္းသုိ႔ပို႔ေဆာင္ဂူသြင္းသၿဂႋဳဟ္ခဲ့သည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက်ဆံုးၿပီး ၁၁ ႏွစ္အၾကာ ၁၉၅၉၊ မတ္ ၂၇ တြင္ ျမန္္မာ့လြပ္လပ္ေရးႀကဳိးပမ္းမႈေနာက္ဆံုးက႑အထိ ကိုယ္က်ဳိးမငဲ့ဘဲ တိုင္းျပည္ႏွင့္လူမ်ဳိး လြတ္လပ္ေရးအတြက္ သက္စြန္႔ဆံဖ်ား ႀကဳိးပမ္းေဆာင္ရြက္ခဲ့မႈေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေတာ္က ေက်းဇူးဆပ္ျခင္းအထိမ္းအမွတ္အျဖစ္္ လြတ္လပ္ေရး ေမာ္ကြန္း၀င္ (ပထမဆင့္) (Star of the Revolution) တံဆိပ္မ်ားခ်ီးျမႇင့္ဂုဏ္ျပဳျခင္းခံခဲ့ရသည္။

–  အာဇာနည္မ်ား အထၳဳပၸတၱိ – စာေပဗိမာန္။

–  ကိုလိုနီေခတ္ ျမန္မာ့ သမိုင္း အဘိဓာန္ – ျမဟန္၊ ၁၉၉၉ တတိယ အႀကိမ္ထုတ္၊ တကၠသိုလ္မ်ား သမိုင္း သုေတသန ဌာန၊ ဂ်ီအီးစီ (ပညာေရး) သမဝါယမ အသင္း။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း ဘဝမွတ္တမ္း ဓါတ္ပံုမ်ား ၾကည့္လိုလွ်င္ Click Here