ဆင္းရဲမြဲေတျခင္းက ခြဲျခားဆက္ဆံမႈႏွင္ ဆက္စပ္ေနသည္ဟု လူမ်ိဳးခဲြျခားေရးဝါဒ ေလ့လာေရး ကၽြမ္းက်င္သူ ကုလ အထူးကုိယ္စားလွယ္ေျပာၾကား

ႏိုဝင္ဘာ- ၇ ၂၀၁၃
M-Media

ဓါတ္ပံုအညြန္း- ခ်င္းျပည္နယ္ တြန္းဇံျမိဳ႕နယ္မွ ခ်င္းလူမ်ိဳး မိသားစု တစ္စု (Photo: CHRO/Benny)

ဆင္းရဲမြဲေတမႈက ကမၻာ့တစ္၀ွမ္းရွိ လူနည္းစုမ်ားကုိ မည္မွ်႐ုိက္ခတ္ေစၿပီး၊ ခြဲျခားဆက္ဆံျခင္းႏွင့္၊ လူမ်ိဳးႀကီး၀ါဒမ်ားႏွင့္ မည္မွ် ဆက္ႏြယ္ေနသည္ကုိ မီးေမာင္းထုိးျပထားေသာ ကုလသမဂၢ၏ အစီအရင္ခံစာအသစ္တစ္ခုမွာ ၿပီးခဲ့သည့္လက ထြက္ေပၚလာခဲ့သည္။

ထုိအစီရင္ခံစာအား ေခတ္အဆက္ဆက္ လူမ်ိဳးႀကီး၀ါဒျဖစ္ေပၚလာမႈကုိ အထူးျပဳေလ့လာသည့္ ကုလသမဂၢ အထူး ကုိယ္စားလွယ္ မူတူမာ ႐ူတီရီက ကုလသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံသုိ႔ ေအာက္တုိဘာလ ၆ ရက္ေန႔တြင္ တင္သြင္းခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး ထုိအစီရင္ခံစာတြင္ “လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရး၊ ဘာသာစကားႏွင့္ စီပြားေရးဆုိင္ရာမ်ားကုိ အေျခခံေသာ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈမ်ားမွာ အားနည္ခ်က္၊ ေပ်ာ့ကြက္မ်ားအား ဆြေပးသကဲ့သုိ႔ ့ျဖစ္ေစသည္။ ထုိကဲ့သုိ႔ အားနည္းခ်က္မ်ားရွိေနေသာ လူအဖြဲ႕အစည္းမ်ားသည္ (ႏုိင္ငံရွိ) အဓိကက်သည့္ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားတြင္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ခြင့္မရရွိျခင္းမွာ သမုိင္းတြင္သည့္ရလဒ္မ်ား ျဖစ္ေပၚလာေစသည္” ဟု ေရးသားေဖာ္ျပထားသည္။ ထုိ႔ျပင္ စီပြားေရးဆင္းရဲမြဲေတမႈ၊ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈႏွင့္ အစာေရစာမ်ားမျပည့္စံုမႈတုိ႔ကလည္း ထုိကဲ့သုိ႔ေသာ ရလဒ္မ်ားကုိ ျဖစ္ပြားေစႏုိင္သည္ဟု ထုိအစီရင္ခံစာတြင္ ထည့္သြင္းေရးသားထားသည္။

၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ကုလသမဂၢဖြံ႕ၿဖိဳးေရး အစီအစဥ္၏ ဆင္းေရးမြဲေတမႈ အစီရင္ခံစာအရ ျမန္မာႏုိင္ငံလူဦးေရ၏ ၇၀ ရာခုိင္ႏႈန္းမွာ ဆင္းရဲမြဲေတမႈ သတ္မွတ္ခ်က္ေအာက္တြင္ ေနထုိင္ေနရၿပီး ခ်င္းျပည္နယ္မွာ တုိင္းႏွင့္ျပည္နယ္ ၁၄ ခုတြင္ အဆင္းရဲဆံုးျပည္နယ္အျဖစ္ရွိေနသည္ဟု ေဖာ္ျပထားသည္။

ခ်င္းလူ႕အခြင့္အေရးအဖြဲ႕(CHRO) ၏ ဥပေဒအႀကံေပးဒါ႐ုိက္တာျဖစ္သူ ေရခ်ယ္ဖလီမင္းက ခ်င္းလူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္ပက္သက္ၿပီး နားလည္မႈ လြဲမွားျခင္းမ်ား၊ တင္ကူးမွန္ဆမႈမ်ား အမ်ားအျပားရွိေနေၾကာင္း၊ ခ်င္းလူမ်ိဳးမ်ားမွာ လြန္စြာဆင္းရဲ မြဲေတမႈအား ရင္ဆုိင္ေနရသည္ကုိ လူအမ်ားက သိရွိေနေၾကာင္း၊ သုိ႔ေသာ္လည္း အဆုိပါဆင္းရဲမြဲေတမႈမွာ အဘယ္ေၾကာင့္ျဖစ္ရျခင္းႏွင့္ ဆင္းရဲမြဲေတမႈ၏ အရင္းအျမစ္မွာ မည္သည့္အရာျဖစ္သည္ကုိ မစဥ္းစားေၾကာင္း  Chinland Guardian ႏွင့္ အင္တာဗ်ဴးတြင္ ေျပာဆုိသြားခဲ့သည္။

ထုိ႔ျပင္ မစၥတာ ႐ူတီရီ၏ အစီရင္ခံစာႏွင့္ပက္သက္၍ “႐ူတီရီရဲ႕အစီရင္ခံစာဟာ ခ်င္းလူမ်ိဳးေတြရဲ႕ အေျခအေနနဲ႔ ဆက္စပ္ေနပါတယ္။ လူမ်ိဳးေရးနဲ႔ ဘာသာေရးကုိ အေျခခံၿပီး အစုိးရကျပဳလုပ္တဲ့ ခြဲျခားဆက္ဆံမ ႈဒဏ္ေတြကုိ ခ်င္းလူမ်ိဳးေတြ ခံေနရပါတယ္။ ခ်င္းလူမ်ိဳးေတြရဲ႕ ဆင္းရဲမြဲေတမႈကုိ တုိက္႐ုိက္ သက္ေရာက္မႈရွိတဲ့ အတင္းအဓမၼခုိင္းေစမႈေတြ၊ ေျမယာမ်ားသိမ္းဆည္းမႈေတြလုိ လူ႕အခြင္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြဟာ ခ်င္းလူမ်ိဳးေတြ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာၾကာ ခံစားေနရတဲ့ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈေတြထဲက တစ္ခုပါပဲ။ အဲဒီလုိ လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြဟာ ခ်င္းလူမ်ိဳးေတြရဲ႕ အဓိကအစားအစာ ထုတ္လုပ္ရာ လယ္ယာေျမေတြကုိ ထြန္ယက္လုပ္ကုိင္ဖုိ႔ လုိအပ္ခ်က္ေတြကုိ တုိက္႐ုိက္အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈရွိေနပါတယ္။ အျခား အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈေတြကေတာ့ ခ်င္းလူမ်ိဳးေတြရဲ႕ အေျခံလုိအပ္ခ်က္ေတြျဖစ္တဲ့ လံုေလာက္ေသာက်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ၊ ေရေကာင္းေရသန္႔၊ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား၊ စာသင္ေက်ာင္းမ်ားနဲ႔ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရးေတြမွာ အစုိးရရဲ႕ လစ္လ်ဴ႐ႈခံထားရတာမ်ိဳးပါ” ဟု ေရခ်ယ္က ထပ္ေလာင္းေျပာၾကားခဲ့သည္။

ကုလသမဂၢ၏ လူ႕အခြင့္အေရးအထူးကုိယ္စားလွယ္ ေသာမတ္စ္ကင္တားနား၏ ကုလသမဂၢအေထြေထြညီလာခံသုိ႔ ေပးပုိ႔ခဲ့သည့္ ျမန္မာႏုိင္ငံရွိ လူ႕အခြင့္အေရးအေျခအေနႏွင့္ ပက္သက္သည့္ အစီရင္ခံစာတြင္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္မႈမရွိသည့္ ခ်င္းျပည္နယ္၏ အေျခအေနကုိ အသားေပးေဖၚျပခဲ့သည္။ ထုိအစီရင္ခံစာတြင္ ခ်င္းျပည္နယ္ရွိ ခရစ္ယာန္ဘာသာ၀င္မ်ားအား စနစ္တက်ျပဳလုပ္ေနသည့္ ခြဲျခားမႈမ်ားကုိ အစုိးရအေနျဖင့္ တိတိက်က်ကုိင္တြယ္ေျဖရွင္းရန္တုိက္တြန္းခဲ့ၿပီး၊ ထုိကိစၥႏွင့္ပက္သက္၍ ျပည္နယ္အစုိးရ၏ လစ္လ်ဴ႐ႈမႈမ်ားကုိလည္း ေဖာ္ျပခဲ့သည္။

Ref:chinlandguardian