ထိုင်းတွင် မြန်မာနိုင်ငံသားများ ကျွန်ပြုခံနေရ

ဇူလိုင် ၁၆၊ ၂၀၂၂
M-Media

-စစ်အာဏာသိမ်းမှုနောက်ပိုင်း အလုပ်အကိုင်ခက်ခဲလာတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေဟာ ထိုင်းနိုင်ငံကို အလုပ်ရှာဖို့ ပိုမို၀င်ရောက်လာနေပြီး ငါးဖမ်းလုပ်ငန်းမှာ ကျွန်ပြုခံရတဲ့ အခြေအနေတွေလည်း ပိုမိုမြင့်တက်လာနေပါတယ်။

ထိုင်းငါးဖမ်းလုပ်ငန်းမှာ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတွေက အလုပ်သမားတွေ ကျွန်ပြုခံနေရတဲ့ကိစ္စကို မီဒီယာတွေက ၂၀၁၅ ခုနှစ်မှာ စုံစမ်းဖော်ထုတ်ခဲ့ပါတယ်။

အဲဒီနောက်ပိုင်း ထိုင်းအာဏာပိုင်တွေက ဒီကိစ္စကို တင်းတင်းကြပ်ကြပ်ကိုင်တွယ်လာခဲ့ပြီး ငါးဖမ်းဆိပ်ကမ်းတိုင်းမှာ စောင့်ကြည့်ရေးအရာရှိ (PIPO) တွေကို ခန့်ထားပါတယ်။

ဒါပေမယ့် ဒီလူတွေက ဟန်ပြပဲလို့ မြန်မာအလုပ်သမား မိုးသားလေး(အမည်လွှဲ) က ပြောပါတယ်။ လုပ်ငန်းခွင်မှာ သေဆုံးသွားတဲ့ မြန်မာအလုပ်သမားရဲ့ အလောင်းကို မိုးသားလေးတို့ လှေက ယူလာပြီး ကမ်းပေါ်ပို့မှာကို PIPO အရာရှိက ဂရုမစိုက်ပါဘူး။

“ဒီလိုအခြေအနေမျိုးဆိုရင် အလုပ်သမားက ဘာ့ကြောင့် ဆုံးတာလဲ၊ မိသားစုကို ဘယ်လိုကူညီရမလဲ ဒါမျိုးတွေ PIPO အရာရှိက မေးရမယ်ဗျ။ အခုတော့ သက်ကယ်အင်္ကျီ ၀တ်မထားတာလောက်ပဲ လိုက်ကြည့်တာ”

ပြီးခဲ့တဲ့ ၄ လအတွင်း မိမိသယ်လာပေးရတဲ့ မြန်မာအလုပ်သမားအလောင်း ၂ လောင်းရှိတယ်လို့ မိုးသားလေးက ပြောပါတယ်။ လက်ရှိလုပ်နေတဲ့ လှေမကြိုက်လို့ နောက်လှတစ်ခုကို ပြောင်းချင်တယ်ဆိုရင် ပိုက်ဆံအများကြီးပေးရတဲ့အတွက် မပြောင်းဖြစ်ကြဘူးလို့လည်း သူက ဆိုပါတယ်။

၂၀၂၀ ခုနှစ် နောက်ဆုံးလေ့လာမှုအရ ထိုင်းငါးဖမ်းလုပ်ငန်းမှာ လုပ်ကိုင်နေသူတွေရဲ့ ၁၄ ရာခိုင်နှုန်းဟာ အဓမ္မလုပ်အားခိုင်းစေ ကျွန်ပြုခံနေရတာကို တွေ့ရတယ်လို့ နိုင်ငံတကာ အလုပ်သမားအဖွဲ့ ILO က ပြောပါတယ်။

ထိုင်းငါးဖမ်းလုပ်ငန်းနဲ့ အခြား အလုပ်ကြမ်းလုပ်ရတဲ့နေရာတွေက မြန်မာအလုပ်သမားအများစုဟာ အလုပ်ရှင်၊ အေဂျင်စီ ဒါမှမဟုတ် ပွဲစားတွေထံမှာ အကြွေးနွံနစ်နေကြတယ်လို့ အကူအညီပေးရေးအဖွဲ့တွေက ပြောပါတယ်။

စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း တိုင်းပြည်ကြပ်တည်းလာတာကြောင့် နိုင်ငံရပ်ခြားမှာ အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်း ရှာဖွေတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေ ပိုမိုများပြားလာပြီး ဒါဟာ ပွဲစားတွေ ခေါင်းပုံဖြတ်အမြတ်ထုတ်ဖို့ အခွင့်အလမ်းဖြစ်လာတယ်လို့ ကိုမိုးသားလေးက ပြောပါတယ်။

“ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားတွေဟာ ပြဿနာပေါင်းစုံ ကြုံလာရပါတယ်။ အရင်တုန်းကဆို ငါးဖမ်းလုပ်သားတွေဟာ နှိပ်စက်တာတွေ တော်တော်ခံရတယ်။ ဒီအခြေအနေမျိုး ထပ်ဖြစ်လာမှာကို ကျွန်တော် စိုးရိမ်ပါတယ်”

ငါးဖမ်းလုပ်ငန်းမှာ ကိုမိုးသားလေးအလုပ်လုပ်နေတာ ၁၇ နှစ်ရှိပြီး တစ်နှစ်ကို နှစ်ကြိမ် ပါမစ်လုပ်ရတာ၊ ဗီဇာလုပ်ရတာတွေလို ငွေထွက်ပေါက်တွေကြောင့် အကြွေးသံသရာက ရုန်းမထွက်နိုင်ဘူးလို့ သူက ထည့်ပြောပါတယ်။

အလုပ်ရှင်ကချိတ်ပေးတဲ့ ပွဲစားတွေနဲ့ ပါမစ်လုပ်ရတာကြောင့် အပိုငွေ အများပြားပေးရပြီး လခထဲက ပြန်ဖြတ်တာဖြစ်ပါတယ်။

ထိုင်းငါးဖမ်းလှေတွေမှာ တစ်ရက်ကို ၁၂ နာရီကျော် အလုပ်လုပ်ရပြီး၊ အစာမလောက်တာကြောင့် အငတ်နေရတာတွေလည်းရှိကာ၊ အလုပ်ကနေလည်း အလွယ်တကူ ထွက်လို့မရပါဘူး။ ဒါတွေဟာ ထိုင်းအစိုးရရဲ့ ဥပဒေတွေကို ချိုးဖောက်တာဖြစ်လို့ နိုင်ငံတကာက သတ်မှတ်ထားတဲ့ ကျွန်ပြုခံရမှု အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုချက်တွေနဲ့လည်း ကိုက်နေပါတယ်။

ထိုင်းအစိုးရကခန့်ထားတဲ့ စောင့်ကြည့်ရေးအရာရှိ PIPO တွေမှာ မြန်မာစကားပြန်ရှိနေပမယ့်လည်း မြန်မာအလုပ်သမားတွေရဲ့ တိုင်တန်းမှုတွေကို မဖြေရှင်းပေးပါဘူး။

“PIPO တွေမှာ မြန်မာစကားပြန်တွေရှိတယ်။ ဒါပေမယ့် ဘာမှကို မလုပ်ပေးပါဘူး။ တစ်ခါတစ်လေဆို လှေမှာ အစာမလောက်ဘူး။ ကျွန်တော်တို့တိုင်ပေမယ့် ဘာမှမဖြေရှင်းပေးပါဘူး။ ကျွန်တော်ဆို တော်တော်ကို ဒေါသထွက်ပါတယ်”

ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်အတွင်း ကျွန်ပြုမှု ၁၄ ခုကို စုံစမ်းဖော်ထုတ်ခဲ့တယ်လို့ ထိုင်းအဓမ္မလုပ်အားခိုင်းစေမှု ဖြေရှင်းရေးအဖွဲ့ (TIP) က ပြောပါတယ်။ အကူအညီပေးရေးအဖွဲ့တွေက အမှန်တကယ် ကျွန်ပြုမှုအရေအတွက်ဟာ ဒီထက်အဆမတန်များပြားပြီး ထိုင်းရဲတပ်ဖွဲ့က သေသေချာချာ စုံစမ်းစစ်ဆေးမှု မလုပ်ဘူးလို့ ထောက်ပြပါတယ်။

ထိုင်းရဲတပ်ဖွဲ့က ဒီကိစ္စနဲ့ပတ်သက်ပြီး မေးမြန်းမှုကို မဖြေကြားပါဘူး။

ရွေ့ပြောင်းအလုပ်သမားရေးရာ အကူအညီပေးရေးအဖွဲ့ Adisorn Kerdmongkol က ထိုင်း ငါးဖမ်းလုပ်ငန်းနဲ့ အိမ်အကူလုပ်ငန်းတွေမှာ လုပ်ကိုင်နေသူ ၉၀ ရာခိုင်နှုန်းဟာ စာရွက်စာတမ်းဖိုး၊ ထိုင်းနိုင်ငံမှာ အလုပ်ရရေး ကိစ္စတွေအတွက် အလုပ်ရှင်တွေ၊ ပွဲစားတွေကို ငွေကြေးအများပြားပေးရပြီး အကြွေးနွံနစ်နေကြတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

မြန်မာအစိုးရနဲ့ ထိုင်းအစိုးရအကြား သဘောတူညီချက်နဲ့ မြန်မာအလုပ်သမားတွေကို အလုပ်ခေါ်မှု ပြန်စနေပေမယ့် နယ်စပ်ကနေ တရားမ၀င် ၀င်ရောက်ကာ အလုပ်အကိုင်ရှာဖွေသူတွေကလည်း ထောင်သောင်းချီ ရှိနေပါတယ်။

မြ၀တီ-မဲဆောက်လမ်းကနေ လာဖို့အတွက် တစ်ယောက်ကို ဘတ် ၈ ထောင်ကနေ တစ်သောင်းလောက်အထိ ပေးရပါတယ်။ ပွဲစားက နှစ်ဖွဲ့ရှိပြီး တစ်ဖွဲ့က မြန်မာနိုင်ငံကနေ လူခေါ်ကာ၊ နောက်တစ်ဖွဲ့က အထည်ချုပ်စက်ရုံတွေ၊ ငါးဖမ်းလုပ်ငန်းတွေမှာ အလုပ်ရှာပေးတာ ဖြစ်ပါတယ်။

တရား၀မင်လမ်းကနေ၀င်ပြီး ထိုင်းနဲ့ မလေးရှားမှာ အလုပ်ရဖို့အတွက် တစ်ယောက်ကို အပြီးအစီး ဘတ် ၃ သောင်းလောက် ကုန်ကျပါတယ်။

မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားတွေဟာ အိမ်တွေ၊ ခြံတွေပေါင်ပြီး ပွဲစားခပေးကာ အလုပ်ရှာကြတာဖြစ်ပြီး ဖမ်းဆီးခံရရင် ဒီငွေတွေကို ပြန်မရပါဘူး။ တစ်ချို့တွေက သူတို့အလုပ်ရဖို့ ကုန်ကျငွေအတွက် လခထဲက ဖြတ်ခံရပါတယ်။

ခေတ်သစ်ကျွန်ပြုမှုကို လေ့လာနေတဲ့ The Freedom Fund အဖွဲ့ ရဲ့ တာ၀န်ရှိသူ ရိုဆိုင် ၀ွန်ဆူဘန်က အလုပ်သမားတွေဟာ အကြွေးကျေဖို့ နီးလာတဲ့အချိန်မှာ နောက်ထပ် သက်တမ်းတိုးဖို့ ဖြစ်လာပြီး ထပ်အကြွေးတင်သွားကြတယ်လို့ ပြောပါတယ်။

ဒီအကြွေးသံသရာဟာ ခေတ်သစ်ကျွန်ပြုမှုရဲ့ အမှတ်လက္ခဏာတစ်ခုလည်း ဖြစ်နေပါတယ်။

Ref: DW